Dzięki usługom ESCO klient nie musi wydawać własnych pieniędzy, ani zadłużać się, aby zrealizować inwestycję ograniczającą zużycie energii. W okresie spłaty nie ponosi większych kosztów niż przed modernizacją. Po zakończeniu inwestycji przejmuje obiekt (np. ocieplony budynek) i zarządza nim na własny rachunek. Realizacja projektu i odpowiedzialność za osiągnięcie założonego zysku leży po stronie ESCO. Warunkiem osiągnięcia sukcesu jest realizacja najbardziej efektywnych projektów, zapewniających zwrot inwestycji w możliwe najkrótszym czasie.

Firmy ESCO świadczą swoje usługi na podstawie dwóch rodzajów umów. Kontrakt na oszczędność energii, czyli Energy Performance Contract (EPC), zobowiązuje wykonawcę (firmę ESCO) do wdrożenia określonych środków obniżających koszty zużycia energii, ciepła, gazu lub wody. Ryzyko związane z realizacją celu obciąża wykonawcę, który zarabia na zaoszczędzonych przez klienta kosztach energii. Jeśli założony poziom oszczędności nie zostanie osiągnięty, ESCO musi wypłacić klientowi odszkodowanie. Alternatywą jest umowa na dostawę energii (Energy Delivery Contract - EDC), w której ESCO instaluje u klienta nowe źródło energii, zarządza jego eksploatacją i konserwacją. Z kolei klient kupuje od ESCO energię na podstawie długoterminowej umowy. Umowa EDC może również zawierać elementy kontraktu EPC.

Kontrakty zawierane są zwykle na okres od siedmiu do 15 lat. Ich długość zależy głównie od preferencji klienta. Jeśli chce szybko pozbyć się zobowiązań finansowych, może przeznaczać na spłatę inwestycji całość osiągniętych oszczędności i zawrzeć krótki kontrakt, np. na siedem lat. Z kolei jeśli woli od początku płacić niższe rachunki za energię, może odpowiednio wydłużyć okres spłaty.

ESCO zazwyczaj oferują projekty w formule „pod klucz”, nierzadko korzystając przy tym z podwykonawstwa innych firm. Dysponują też zwykle całym wachlarzem usług: od doradztwa inwestycyjnego poprzez konserwację i naprawę urządzeń, audyty energetyczne, aż po zarządzanie zużyciem prądu. Czasem są to także usługi zupełnie niezwiązane z energetyką. Pojawiają się też coraz częściej komunalne firmy ESCO, które reinwestują swoje zyski w inne projekty publiczne, np. w modernizację lokalnej infrastruktury energetycznej.