W 2015 światowy rynek ESCO był wart 24 mld dolarów. Coraz więcej podmiotów świadczy usługi związane z efektywnością energetyczną.

Według Międzynarodowej Agencji Energetycznej (MAE) największym graczem na rynku ESCO są obecnie Chiny. Firmy z Państwa Środka zarobiły w 2015 r. na tego typu usługach 13,3 mld dolarów. Pekin stymuluje rynek subsydiami, dzięki którym liczba podmiotów zajmujących się efektywnością energetyczną wzrosła w latach 2010-2015 siedmiokrotnie, do 5,4 tys. Zatrudniają one 607 tys. osób i tylko w 2013 r. przyczyniły się do redukcji zużycia energii rzędu 17 mln ton oleju ekwiwalentnego (Mtoe), czyli około 0,5 proc. energii pierwotnej zużywanej rocznie przez Chiny.

Drugim graczem na świecie są Stany Zjednoczone. W 2015 r. amerykańskie firmy ESCO zarobiły 6,3 mld dolarów, czyli ponad dwa razy więcej niż jeszcze w 2004 r. W Stanach motorem wzrostu branży są zlecenia od instytucji publicznych – urzędów federalnych, uniwersytetów, szpitali i szkół, które od 2009 r. mogą korzystać z rządowych dopłat na podnoszenie efektywności energetycznej. Ułatwienia w zakresie tego typu inwestycji wprowadzają też poszczególne stany i miasta.

Europa za USA i Chinami
Dopiero na trzecim miejscu znalazły się firmy z Unii Europejskiej; ich przychody w 2015 r. wyniosły 2,7 mld dolarów. Co ciekawe w Unii, w odróżnieniu od Chin i USA, dominują umowy na dostawy energii (EDC), a nie kontrakty na jej oszczędność (EPC), co jest warunkowane kształtem europejskich regulacji dotyczących zamówień publicznych.

Motorem wzrostu całego rynku jest unijna dyrektywa o efektywności energetycznej (EED)¹ z 2012 r. Nakłada ona na państwa członkowskie obowiązek podniesienia efektywności o 20 proc. do 2020 r. i wprowadza definicję firm ESCO. Oprócz tego, funkcjonuje dyrektywa o charakterystyce energetycznej budynków (EPBD)² z 2010 r., która zobowiązuje unijne kraje do wprowadzenia obowiązkowej certyfikacji jakości energetycznej budynków. Zgodnie z nią, od początku 2021 r. wszystkie nowe budynki w krajach Unii będą musiały cechować się niemal zerowym zużyciem energii. Wcześniej, bo od 2018 r., takie standardy będą musiały spełniać budynki publiczne. Dyrektywa wprowadza też obowiązek inspekcji kotłów, systemów ogrzewania i systemów klimatyzacji.

Komisja Europejska promuje też usługi typu ESCO poprzez specjalne programy. Jednym z nich był zakończony w 2015 r. „Transparense”³, którego celem było zwiększenie przejrzystości i wiarygodności umów z gwarancją oszczędności (EPC). Program spełnił swoje zadanie - dzięki niemu udało się też wypracować europejski kodeks postępowania w dziedzinie umów EPC⁴, który określił podstawowe zasady przygotowania i realizacji tego typu projektów.

W ramach „Pakietu Zimowego” Komisja Europejska opracowała projekt zmian w dyrektywie EED, zakładający podniesienie do 30 proc. celu efektywności energetycznej do 2030 r., czyli o 3 pkt proc. więcej niż ustaliła Rada Europejska w 2014 r. Ambitniejszy cel ma ograniczyć emisję CO2 i zmniejszyć zależność Unii od importu energii, który rocznie kosztuje kraje członkowskie ok. 400 mld euro. Oznaczać to będzie większy niż planowano wysiłek państw unijnych na rzecz ograniczenia zużycia energii. Nad projektem rewizji dyrektywy EED będzie pracować Parlament Europejski i Rada Unii. Nowe prawo miałoby zostać wdrożone przez kraje unijne do 31 grudnia 8 r. i zaczęłoby obowiązywać po 2021 r.

¹ Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2012/27/UE z dnia 25 października 2012 r. w sprawie efektywności energetycznej.

² Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/31/UE z dnia 19 maja 2010 r.  w sprawie charakterystyki energetycznej budynków.

³ W projekcie wzięło udział 20 krajów: Czechy, Wielka Brytania, Słowenia, Niemcy, Szwecja, Belgia, Austria, Bułgaria, Włochy, Litwa, Holandia, Polska, Portugalia, Słowacja, Hiszpania, Grecja, Węgry, Łotwa, Dania i Norwegia. Projekt dysponował budżetem 2,1 mln euro i był współfinansowany z budżetu programu "Inteligentna energia - Europa". Więcej na ten temat: http://www.transparense.eu/pl/strona-gowna/witamy-w-projekcie-transparense
⁴ http://www.transparense.eu/eu/epc-code-of-conduct